อ่านเพื่อสอบ
เรื่องรวมประเด็นขั้นเทพ ***เน้น......สอบอัยการผู้ช่วย*** “สึนามิ” คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 10854/2553 ความผิดฐานพยายามลักทรัพย์ตามลักษณะของความผิดไม่อาจทราบได้ว่าทรัพย์ที่จำเลยทั้งสองจะลักเป็นทรัพย์อะไรและมีมูลค่าเพียงใดเพราะจำเลยทั้งสองเพียงแต่ลงมือกระทำความผิดเท่านั้น แต่ยังไม่ได้เอาทรัพย์ไป ดังนั้น การที่โจทก์บรรยายฟ้องว่าจำเลยทั้งสองร่วมกันบุกรุกเข้าไปในห้องพักอาศัยอันเป็นเคหสถานของโรงแรมที่เป็นที่เกิดภัยพิบัติคลื่นยักษ์พัดถล่มเพื่อลักทรัพย์สินของโรงแรมและนักท่องเที่ยวที่เก็บรักษาไว้ในห้องพัก จำเลยทั้งสองลงมือกระทำความผิดแล้วแต่กระทำไปไม่ตลอดเพราะมีผู้พบเห็นและเข้าขัดขวาง จึงไม่อาจลักทรัพย์สินของผู้อื่นไปได้สำเร็จ ฟ้องโจทก์จึงเป็นการบรรยายครบถ้วนตาม ป.วิ.อ. มาตรา 158 (5) แล้ว เพียงแต่ไม่ได้ระบุรายละเอียดเกี่ยวกับทรัพย์ที่จำเลยทั้งสองพยายามลักเท่านั้น แต่เมื่ออ่านคำฟ้องโดยตลอดแล้วย่อมเป็นที่เข้าใจได้ว่าจำเลยทั้งสองร่วมกันพยายามลักทรัพย์ของผู้อื่นฟ้องโจทก์จึงระบุข้อเท็จจริงรายละเอียดเกี่ยวกับบุคคลและสิ่งของพอสมควรเท่าที่จะทำให้จำเลยทั้งสองเข้าใจข้อหาได้ดีและต่อสู้คดีได้ หาจำต้องระบุรายละเอียดเกี่ยวกับทรัพย์สินที่จำเลยทั้งสองพยายามลักทรัพย์ไม่ ***เน้น......สอบอัยการผู้ช่วย*** ****แม้ศาลชั้นต้นจะนัดไต่สวนมูลฟ้องคดีโจทก์เอาไว้แล้ว แต่เมื่อศาลมาตรวจพบในภายหลังว่าการกระทำของจำเลยตามที่โจทก์บรรยายฟ้องมานั้นไม่เป็นความผิด ศาลสามารถยกฟ้องโจทก์ได้ไม่มีกฎหมายห้าม (....แต่จะสั่งให้แก้ไขฟ้องไม่ได้)**** คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 2722/2541 ในคดีที่ราษฎรเป็นโจทก์ ศาลชั้นต้นจะพิพากษายกฟ้องโดยไม่นัดไต่สวนมูลฟ้อง หรือนัดไต่สวนมูลฟ้องแล้วพิพากษายกฟ้องโดยไม่ไต่สวนมูลฟ้อง หรือไต่สวนมูลฟ้องแล้วพิพากษายกฟ้องก็ได้ทั้งสิ้นเพราะเป็นดุลพินิจในการดำเนินกระบวนพิจารณาในคดีเสร็จสิ้นไปโดยเร็วและชอบด้วยกฎหมายเมื่อข้อเท็จจริงฟังได้โดยชัดแจ้งว่า จำเลยทราบสิ่งที่เบิกความในคดีเดิมจากคำบอกเล่าของ จ. ข้อความที่ จ. เล่าให้จำเลยฟังนั้นจะเป็นความจริงหรือไม่ จำเลยไม่ได้ยืนยัน ดังนี้ ยังถือไม่ได้ว่าจำเลยได้กระทำความผิดฐานเบิกความหรือไม่ จำเลยไม่ได้ยืนยัน ดังนี้ ยังถือไม่ได้ว่าจำเลยได้กระทำความผิดฐานเบิกความเท็จ คดีโจทก์ไม่มีมูลความผิดดังฟ้อง ที่ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้องโดยมิได้ไต่สวนมูลฟ้องก่อนจึงชอบแล้ว ข้อสอบเนติ เมื่อวันที่ 28 กันยายน 2557 (เมื่อวานนี้ ) นาย 1 จอดรถไว้ริมถนนเปิดประตูรถทิ้งไว้ แล้วเดินไปซื้อของฝั่งตรงข้าม นาย ก เข้ามาลักกล้องถ่ายรูปจากรถนาย 1 โดยเข้าทางประตูที่เปิดไว้ ซึ่งนาย 1 ก้อเห็นเหตุการณ์ที่นาย ก ลักกล้องไป นาย 1 อยู่ห่างจากเหตุการณ์ 30 เมตร นาย 1 จึงร้องขึ้นว่า โขมย ๆ ขณะนั้น นายเก่ง ที่อยู่แถวนั้นเห็นเหตุการณ์จึงจับข้อมือนาย ก ไว้ นาย ก จึงปัดข้อมือนายเก่งแล้ววิ่งหนีไป ระหว่างที่หนีนาย ก ไม่ดูให้ดีวิ่งชนมอไซด์ที่จอดอยู่ล้มไฟหน้าแตก. นาย1 พยายามสิ่งจับนายก ขณะนั้นนาย ฮ ขับรถวิ่งมาช้านาย 1 ได้วิ่งตัดหน้ารถนาย ฮ อย่างกะทันหัน นาย 1 ถูกรถนาย ฮ ชนตาย ปรากฎว่านาย ฮ ไม่มีใบขับขี่ นาย ก และนาย ฮ ผิดอะไร (น่าจะประมาณนี้นะ).......ธง นาย ก.มีความรับผิดทางอาญาฐานใดวินิจฉัยว่า การที่นาย ก.เข้าไปลักเอากล่องถ่ายรูปของนาย 1 ในรถที่เปิดประตูทิ้งไว้ แม้ประตูรถจะถือเป็นส่วนหนึ่งของรถ แต่ก็ถือเป็นสิ่งกีดกั้นสำหรับคุ้มครองบุคคลหรือทรัพย์ แม้การเข้าไปจะไม่มีการทำอันตรายสิ่งกีดกั้นดังกล่าว แต่ก็เป็นการเข้าไปโดยผ่านสิ่งเช่นว่านั้นไปด้วยประการใดจึงเป็นความผิดฐานลักทรัพย์ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 335 (3) อย่างไรก็ตาม แม้นาย 1 จะอยู่ห่างจากรถแค่ประมาณ 30 เมตร และขณะที่ นาย ก.เข้าไปลักกล้องถ่ายรูป นาย 1 จะเห็นเหตุการณ์ แต่เมื่อนาย 1 อยู่คนละฝากถนนไม่อยู่ในลักษณะที่จะหวงกันกล้องถ่ายรูปที่นาย ก.ลัก การลักของนาย ก.แม้เจ้าทรัพย์จะเห็น ก็ไม่ถือเป็นการฉกฉวยเอาซึ่งหน้า เพราะการฉกฉวยเอาซึ่งหน้า ต้องเป็นการเอาไปในลักษณะที่เจ้าทรัพย์รู้ตัวและสามารถป้องกันหรือหวงทรัพย์ของตนเอาไว้ได้ การกระทำของนาย ก.ในส่วนนี้ จึงไม่เป็นความผิดฐานวิ่งราวทรัพย์ตาม ป.อ.มาตรา 336 เมื่อนาย เก่ง จับข้อมือของนาย ก.เอาไว้ นาย ก.ปัดมือของนาย เก่ง เพื่อให้หลุดพ้นจากการจับกุม แม้นาย เก่งจะเป็นราษฎร แต่ความผิดฐานลักทรัพย์ก็เป็นความผิดที่บัญญัติไว้ในบัญชีท้ายประมวล ป.วิ.อาญา เมื่อ นาย 1 เจ้าทรัพย์ร้องว่าขโมยๆ จึงเป็นพฤติการณ์ที่แสดงได้ว่า นาย ก.ได้กระทำความผิดมาแล้วสดๆ ตามวิ.อาญามาตรา 80 จึงถือเป็นความผิดซึ่งหน้า นาย เก่ง ราษฎรจึงมีอำนาจจับกุมนาย ก. ดังนั้นการที่นาย ก.ปัดมือ นาย เก่ง จึงเป็นการใช้แรงกายภาพเป็นการใช้กำลังประทุษร้าย จึงเป็นการลักทรัพย์โดยใช้กำลังประทุษร้ายเพื่อให้พ้นจากการจับกุมเป็นความผิดฐานชิงทรัพย์ เมื่อต้องด้วยลักษณะประการหนึ่งประการใดตามที่บัญญัติไว้ในมาตรา 335 นาย ก.ต้องรับผิดตามมาตรา 339 วรรคสอง ส่วนความตายของ นาย 1 นั้นไม่ได้เกิดจากการชิงทรัพย์ของ นาย ก.โดยตรง เพราะการที่ นาย 1 จะวิ่งติดตามนาย ก.หรือไม่นั้น นาย 1 เป็นผู้ตัดสินใจเอง เมื่อความตายมิได้เป็นผลโดยตรงมาจาการชิงทรัพย์ นาย ก.จึงไม่ต้องรับผิดตามมาตรา 339 วรรคท้าย ส่วน ระหว่างที่หนีนาย ก ไม่ดูให้ดีวิ่งชนมอไซด์ที่จอดอยู่ล้มไฟหน้าแตก. แม้จะถือเป็นการกระทำที่ปราศจากความระมัดระวังซึ่งบุคคลในภาวะเช่นนาย ก.จะต้องมีตามวิสัยและพฤติการณ์และนาย ก.อาจใช้ความระมัดระวังเช่นว่านั้นได้ แต่หาได้ใช้ให้เพียงพอไม่และความเสียหายที่ไฟหน้ารถแตกจะเป็นผลโดยตรงจากความประมาทของนาย ก. ก็ตาม แต่บุคคลจะต้องรับผิดทางอาญาต่อเมื่อได้กระทำโดยเจตนา เว้นแต่เป็นการกระทำโดยประมาท ในกรณีกฎหมายบัญญัติให้ต้องรับผิดแม้ได้กระทำโดยประมาท ตาม มาตรา 59 วรรคหนึ่ง เมื่อความผิดฐานประมาททำให้เสียทรัพย์ประมวลกฎหมายอาญาหาได้บัญญัติเป็นความผิดเอาไว้ นาย ก.จึงไม่ต้องรับผิดในการกระทำส่วนนี้ ส่วนนาย ฮ.มีความรับผิดทางอาญาฐานใดหรือไม่ วินิจฉัยว่า เมื่อพิจารณาหลักกฎหมายตามทฤษฎีเงื่อนไขที่ว่า “ แม้ไม่ได้กระทำผลยังเกิด จะถือว่าผลเกิดจากการกระทำของผู้กระทำหาได้ไม่” เมื่อข้อเท็จจริงตามปัญหา นาย 1 วิ่งตัดหน้ารถของ นาย ฮ.ในระยะกระชั้นชิด ไม่ว่า นาย ฮ.จะขับรถด้วยความเร็วแค่ไหน เพียงใด รถที่นาย ฮ.ขับมา ก็ยังต้องชน นาย 1 อยู่ดี ความตายของนาย 1 จึงไม่ใช่ผลโดยตรงมาจากการกระทำของ นาย ฮ.ตามทฤษฎีเงื่อนไข แม้ นาย ฮ.ขับรถโดยไม่มีใบอนุญาตขับขี่ ก็ไม่ใช่สิ่งที่ต้องนำมาพิจารณาความรับผิดของนาย ฮ. เพราะการวินิจฉัยความรับผิดของนาย ฮ.ต้องวินิจฉัยตามหลักกฎหมายอาญาในเรื่องการกระทำโดยประมาทว่าเป็นการกระทำโดยปราศจากความระมัดระวังซึ่งบุคคลในภาวะเช่นนาย ฮ.จะต้องมีตามวิสัยและพฤติการณ์หรือไม่เท่านั้น เมื่อวินิจฉัยแล้ว ว่าการกระทำของ นาย ฮ.หาใช่ความประมาท แม้นาย ฮ.จะขับรถโดยไม่มีใบอนุญาตขับขี่ นาย ฮ.ก็ไม่ต้องรับผิดต่อความตาย ของ นาย 1 ( แต่ต้องรับผิดฐานขับรถโดยไม่มีใบอนุญาตขับขี่ ตาม พ.ร.บ.จราจรเท่านั้น) คำถาม คดีอาญาเรื่องหนึ่ง เมื่อศาลชั้นต้นพิพากษาจำคุกจำเลย เกิน 5 ปี แล้ว จำเลยยื่นอุทธรณ์ ศาลชั้นต้นสั่งรับ อุทธรณ์และส่งสำเนาให้อีกฝ่ายแก้ ระหว่างรอคำแก้อุทธรณ์ จำเลยยื่นคำร้องขอถอนอุทธรณ์ต่อศาลชั้นต้น ศาลชั้นต้นสั่งไม่อนุญาตให้ถอน คำสั่งศาลชั้นต้น ชอบด้วยกฎหมายหรือไม่ ธงคำตอบ ตาม ป.วิ.อาญามาตรา 202 ผู้อุทธรณ์อาจขอถอนอุทธรณ์ต่อศาลชั้นต้นก่อนส่งสำนวนไปยังศาลอุทธรณ์ ในกรณีเช่นนี้ศาลชั้นต้นสั่งอนุญาตได้.........จะเห็นได้ว่าตามปัญหา เป็นกรณีที่ศาลชั้นต้นสั่งรับอุทธรณ์ของจำเลยไว้ และอยู่ระหว่างรอคำแก้อุทธรณ์ของจำเลยอุทธรณ์ตามวิ.อาญามาตรา 201 ซึ่งเท่ากับศาลชั้นต้นยังไม่ได้ส่งสำนวนไปยังศาลอุทธรณ์ การยื่นคำร้องขอถอนอุทธรณ์จึงสามารถยื่นต่อศาลชั้นต้นและศาลชั้นต้นมีอำนาจอนุญาตให้ถอนอุทธรณ์ได้ แต่กฎหมายให้อำนาจศาลชั้นต้นสั่งอนุญาตให้ถอนอุทธรณ์เท่านั้น หากจะไม่อนุญาต ศาลชั้นต้นสั่งไม่ได้ เพราะกฎหมายไม่ได้ให้อำนาจไว้ ศาลชั้นต้นต้องส่งคำร้องพร้อมสำนวนไปให้ศาลอุทธรณ์พิจารณาสั่ง จะสั่งไม่อนุญาตเองหาได้ไม่ ดังนั้นแม้ศาลชั้นต้นจะยังไม่ส่งสำนวนไปยังศาลอุทธรณ์ ก็ไม่มีอำนาจสั่งไม่อนุญาตให้จำเลยถอนอุทธรณ์ คำสั่งศาลชั้นต้นดังกล่าว จึงไม่ชอบด้วยกฎหมาย (คร.83/2483) ถ้าผมไปสะกิดๆเจ้าทรัพย์แล้วถมน้ำลมใส่ แล้วเจ้าทรัพย์เลยยื่นกระเป๋าให้ ผมไม่มีเจตนาจะเอาแต่แรก แต่เมื่อเค้ายื่นให้ผมเลยรับไปเป็นของตนเอง ผิดชิงมั้ย? การที่นาย ก. ถมน้ำลายใส่เจ้าทรัพย์ โดยไม่มีพฤติการณ์ใดที่เป็นการขู่เข็ญว่าในทันใดนั้นจะใช้กำลังประทุษร้ายโดยมีเจตนาพิเศษอย่างหนึ่งอย่างใดใน 5 ประการ ตามที่ มาตรา 339 ได้บัญญัติไว้ แม้การถมน้ำลายใส่ จะถือเป็นการใช้กำลังประทุษร้ายก็ตาม การที่เจ้าทรัพย์ส่งมอบทรัพย์ให้แล้วนาย ก.เอาไป ย่อมไม่เป็นความผิดฐานชิงทรัพย์ ตามมาตรา 339 อย่างไรก็ตาม การที่ เจ้าทรัพย์ส่งกระเป๋าให้แก่นาย ก. โดยสำคัญผิดคิดว่าตัวเองถูกข่มขู่และโดยเข้าใจผิดคิดว่านาย ก.ต้องการชิงทรัพย์ การส่งมอบทรัพย์ให้ จะถือว่าเป็นการมอบให้ซึ่งการครอบครองโดยสมัครใจหาได้ไม่ เมื่อนาย ก.รับไว้ซึ่งกระเป๋าและเอาไปเป็นประโยชน์ส่วนตัวโดยทุจริต ถือเป็นความผิดฐานลักทรัพย์ตามมาตรา 334 ทั้งไม่ถือว่าเป็นความผิดฐานวิ่งราวทรัพย์ตามมาตรา 336 แม้เพราะเจ้าทรัพย์เป็นผู้ส่งมอบกระเป๋าให้เอง โดยไม่ปรากฏว่านาย ก.ใช้กริยาฉกฉวยเอาซึ่งหน้าแต่อย่างใด ทั้งการที่นาย ก.ถมน้ำลายใส่เจ้าทรัพย์ยังถือว่าเป็นความผิดฐานทำให้ของโสโกรกเปรอะเปื้อนผู้อื่นตามมาตรา 389 ซึ่งเป็นความผิดลหุโทษ และเป็นความผิดตามมาตรา 391 ทำร้ายร่างกายผู้อื่นไม่ถึงกับเป็นเหตุให้เกิดอันตรายแก่กายและจิตใจอีกกระทง ใช้ปืนปลอมขู่ให้ส่งทรพย์ เป็นชิงทรัพย์หรือไม่ครับ? การที่จำเลยใช้ปืนแม้จะเป็นของปลอมขู่เข็ญ เพื่อให้เจ้าทรัพย์ส่งมอบทรัพย์ให้ การกระทำของจำเลยถือเป็นการลักทรัพย์โดยขู่เข็ญว่าในทันใดนั้นจะใช้กำลังประทุษร้ายเพื่อความสะดวกแก่การลักทรัพย์ ให้ยื่นให้ซึ่งทรัพย์นั้น หรือพาทรัพย์นั้นไป แม้ปืนจะเป็นของปลอม ก็เป็นการไม่แน่ว่าจำเลยจะไม่สามารถใช้ปืนปลอมดังกล่าวทำร้ายเจ้าทรัพย์ได้ ทั้งเจ้าทรัพย์ก็ไม่รู้ว่าปืนกระบอกที่จำเลยใช้ข่มขู่นั้นเป็นปืนปลอม การกระทำของจำเลยจึงครบองค์ประกอบภายนอกและภายในของการกระทำความผิดฐานชิงทรัพย์ อย่างไรก็ตาม แม้ปืนปลอมจะไม่ใช่อาวุธโดยสภาพ ตาม ป.อ.มาตรา 1 (5) แต่ก็อาจใช้ประทุษร้ายร่างกายหรือจิตใจให้ได้รับอันตรายสาหัสได้ แต่เมื่อข้อเท็จจริงไม่ปรากฏว่า จำเลยได้กระทำการใดๆในอันที่จะใช้ปืนปลอมดังกล่าวอย่างอาวุธ ปืนปลอมจึงไม่ใช่อาวุธ จำเลยจึงไม่ต้องรับผิดตาม ป.อ.มาตรา 339 วรรคสอง ปืนปลอมถือเป็นเพียงสิ่งเทียมอาวุธปืนเท่านั้น ไม่ใช่อาวุธปืนตามความหมายของ พ.ร.บ.อาวุธปืน แม้จำเลยจะใช้ปืนปลอมในการชิงทรัพย์ก็ถือไม่ได้ว่าเป็นการชิงทรัพย์โดยมีหรือใช้อาวุธปืน จำเลยไม่ต้องรับโทษหนักขึ้นอีกกึ่งหนึ่งตาม ป.อ.มาตรา 340 ตรี เมื่อคืนวาน โยมพ่อมาหาที่กุฎิตอนค่ำๆ แล้วก็คุยกันในเรื่องต่างๆนาๆ พอผ่านไปประมาณ 1 ชม.คุยมาถึงเรื่องอะไรไม่รู้ จู่ๆโยมพ่อก็มาเล่าให้ฟัง ถึงเรื่องของ ทวด กระผม ซึ่งผมก็ยังทันนะตอนที่ท่านเสียผมเรียนอยู่ประถม 6 แต่ก็ไม่เคยรู้เรื่องราวในอดีต ......โยมพ่อเล่าให้ฟังว่าทวด (ชื่อลอย) นั้น ค่อนข้างจะเป็นนักเลงอันธพาล นัยย์ตาทั้งสองข้างจะออกสีแดงๆ ซึ่งโยมพ่อบอกว่าเป็นคนเอาจริงมาก ดุมาก เงียบๆ ทวดของอาตมาฆ่าคนตายไปหลายศพมาก (ฟังแล้วก็ตกใจนะ) แต่ที่มาสะกิดใจคือ ท่านลักวัวลักควายด้วย (สมัยก่อนโดยมพ่อบอกว่า แถวบ้าน มีเยอะมาก) อาตมาถามว่าไม่ถูกจับเหรอ โยมพ่อบอกว่า สมัยก่อนไม่มีหรอก ขนาดเจ้าของวัวตามมาทัน ทวดยังบอกว่า อยากได้มั้ย อยากได้คืนก็ให้เอาเงินมาไถ่ ไม่งั้นก็ไม่คืน ด้วยความที่กลัวทวด เจ้าของวัว ยังยอมไถ่นะ (โยมพ่อบอกโจรสมัยก่อน ลักวัวเค้าแล้ว ยังได้เงินด้วย ) 555 พูดติดขำ......เลยคิดว่า แล้วยังงี้ การกระทำของ (ทวด) ใช้ชื่อว่า ล. นะ จะเป็นความผิดทางอาญาฐานใดบ้าง หากขณะลักวัว ก็เป็นเวลากลางคืน และวัวนั้นก็เป็นของชาวนา ใช้ในการไถนา ลองตอบดูนะ ถาม ได้ภาระจำยอมโดยอายุความในทางเดินผ่านที่ดินของผู้อื่น หากภายหลังเจ้าของที่ดินภารทรัพย์โอนที่ดินให้แก่บุคคลอื่น เจ้าของที่ดินสามยทรัพย์จะมาฟ้องเพิกถอนโดยอ้างว่าเป็นการทำนิติกรรมให้ตนในฐานะเจ้าหนี้เสียเปรียบตาม ป.พ.พ.มาตรา 237 ได้หรือไม่ คำตอบ ไม่ได้ เพราะคำว่า “เจ้าหนี้” ตามป.พ.พ. มาตรา 237 วรรคหนึ่ง หมายถึงหนี้ที่เป็นบุคคลสิทธิ หากเป็นทรัพย์สิทธิไม่อาจฟ้องขอให้เพิกถอนการฉ้อฉลตามบทบัญญัติมาตรา237 ดังกล่าวได้ แต่ต้องไปว่ากล่าวเอาตาม ป.พ.พ. บรรพ 4 ในส่วนที่ว่าด้วยภาระจำยอม คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1400/2551 ป.พ.พ. มาตรา 237 วรรคหนึ่ง บัญญัติว่า เจ้าหนี้ชอบที่จะร้องขอให้ศาลเพิกถอนเสียได้ซึ่งนิติกรรมใด ๆ อันลูกหนี้ได้กระทำลงทั้งรู้อยู่ว่าจะเป็นทางให้เจ้าหนี้เสียเปรียบ... อำนาจฟ้องขอให้เพิกถอนการฉ้อฉลซึ่งนิติกรรมที่ลูกหนี้ได้กระทำลงโดยรู้ว่าเป็นทางให้เจ้าหนี้เสียเปรียบตามที่บัญญัติไว้ในมาตรานี้จึงเป็นอำนาจของเจ้าหนี้ แต่ตามข้อเท็จจริงที่โจทก์ทั้งสองบรรยายมาในคำฟ้องนั้น โจทก์ที่ 1 อ้างว่าโจทก์ที่ 1ได้ภาระจำยอมโดยอายุความในทางเดินผ่านที่ดินของจำเลยที่ 1 อันเป็นการกล่าวอ้างว่าตนมีสิทธิในทรัพย์ของผู้อื่นในลักษณะของทรัพยสิทธิ เมื่อเป็นเรื่องทรัพยสิทธิ โจทก์ที่ 1 จึงไม่อาจฟ้องขอให้เพิกถอนการฉ้อฉลตามบทบัญญัติมาตรา237 ดังกล่าวได้ แต่ต้องไปว่ากล่าวเอาตาม ป.พ.พ. บรรพ 4 ในส่วนที่ว่าด้วยภาระจำยอม ส่วนโจทก์ที่ 2 นั้นได้ความเพียงว่าเป็นผู้เช่าที่ดินจากโจทก์ที่ 1โดยไม่ปรากฏว่ามีนิติสัมพันธ์ใด ๆ กับจำเลยที่ 1โจทก์ที่ 2 จึงไม่ใช่เจ้าหนี้ที่จะมีสิทธิฟ้องให้จำเลยที่ 1 และที่ 2 เพิกถอนการฉ้อฉลได้เช่นกัน ถาม ที่ดินที่มีเจ้าของรวมหลายคน การบอกเปลี่ยนลักษณะแห่งการยึดถือ ผู้ครอบครองแทนเจ้าของ ต้องบอกกล่าวเปลี่ยนลักษณะการยึดถือแก่เจ้าของรวมทุกคนหรือไม่ ตอบ ป.พ.พ.มาตรา 1358 วรรคแรกบัญญัติให้เจ้าของรวมมีสิทธิจัดการทรัพย์สินรวมกัน ทั้ง มาตรา 1358 วรรคสองตอนท้ายยังบัญญัติ “เจ้าของรวมคนหนึ่งๆอาจทำการเพื่อรักษาทรัพย์สินได้เสมอ” ดังนั้น การบอกเปลี่ยนลักษณะแห่งการยึดถือ ผู้ครอบครองแทนเจ้าของ ไม่จำต้องบอกกล่าวเปลี่ยนลักษณะการยึดถือแก่เจ้าของรวมทุกคน การบอกกล่าวไปยังเจ้าของรวมเพียงคนใดคนหนึ่งก็ถือว่าสมบูรณ์แล้ว คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 3869/2554 โจทก์กับ บ. เป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์รวมในที่ดินพิพาท โจทก์กับ บ. คนใดคนหนึ่งย่อมมีสิทธิจัดการดูแลที่ดินพิพาททั้งหมดได้ ดังนั้น การที่จำเลยบอกกล่าวแสดงเจตนาเปลี่ยนการยึดถือที่ดินพิพาทไปยังโจทก์ผู้เป็นเจ้าของร่วมเพียงผู้เดียวโดยไม่ได้บอกกล่าวแก่ บ. ด้วย ก็ถือเป็นการบอกกล่าวที่ชอบตาม ป.พ.พ. มาตรา 1381แล้ว เพราะไม่จำต้องบอกกล่าวไปยังเจ้าของกรรมสิทธิ์รวมให้ครบทุกคน ถาม แต่ผู้จัดการมรดกซึ่งเป็นทายาทด้วยคนหนึ่ง จะบอกกล่าวเปลี่ยนลักษณะแห่งการยึดถือไปยังทายาทด้วยกันเพียงคนใดคนหนึ่งนั้น ถือเป็นการบอกกล่าวเปลี่ยนลักษณะแห่งการยึดถือที่สมบูรณ์ตามมาตรา 1381 หรือไม่ ตอบ ไม่สมบูรณ์ เพราะการเป็นทายาทที่มีสิทธิรับมาดกและมรดกที่ตกทอดมา ตามมาตรา 1599 และ 1600 นั้น ถือเป็นเอกเทศเป็นสิทธิเฉพาะตัวของทายาทแต่ละคน จริงอยู่แม้มาตรา 1745 จะบัญญัติให้นำมาตรา 1356 – 1336 มาใช้บังคับในระหว่างทายาทด้วยกัน แต่ก็ใช้บังคับได้เพียงเท่าที่ไม่ขัดกับบทบัญญัติในบรรพนี้ ดังนั้นเมื่อการเป็นทายาทถือเป็นเอกเทศและสิทธิเฉพาะตัว ดังนั้นจะนำบทบัญญัติในเรื่องเจ้าของรวมตามมาตรา 1358 มาบังคับโดยอนุโลมในเรื่องนี้ไม่ได้ เพราะถือว่า ขัดกับบทบัญญัติในบรรพนี้ (โปรดดูมาตรา 1749 ประกอบแล้วจะเข้าใจอย่างชัดแจ้ง ว่าการเป็นทายาทนั้นเป็นเอกเทศเฉพาะตัวโดยแท้) คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 8286/2544 ครั้งแรกที่ ล. โอนที่ดินมรดกของ ท. มาเป็นของตนในฐานะผู้จัดการมรดกเป็นการครอบครองทรัพย์มรดกแทนทายาทอื่นทุกคน แม้จะมีการโอนที่ดินมรดกดังกล่าวมาเป็นของ ล. ในฐานะส่วนตัวแล้วก็ตาม ก็ยังถือไม่ได้ว่าได้เปลี่ยนเจตนาการครอบครองที่ดินมรดกแทนทายาททุกคนมาเป็นการครอบครองในฐานะส่วนตัวโดยเป็นเจ้าของแต่เพียงผู้เดียว เพราะ ล. ยังมิได้บอกกล่าวไปยังทายาททุกคนว่าไม่มีเจตนายึดถือทรัพย์แทนทายาททุกคนต่อไปตาม ป.พ.พ. มาตรา 1381ทั้งปรากฏว่าก่อนหน้านี้ ล. ได้ถูก ป. ยื่นฟ้องในอีกคดีหนึ่งของศาลชั้นต้นเรื่องขอแบ่งมรดก คดีถึงที่สุดตามคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ภาค 2 ว่า ล. ครอบครองทรัพย์มรดกร่วมกับ ส. กับ ป. ทายาทผู้ตาย ต้องถือว่าครอบครองแทนทายาทของส. คำพิพากษาจึงผูกพัน ล. และจำเลยซึ่งเป็นทายาทของ ล. ตาม ป.วิ.พ. มาตรา145 ต้องถือว่า ล. ครอบครองทรัพย์มรดกแทนทายาทอื่นอยู่เช่นเดิม ล. ยังคงมีหน้าที่จะต้องจัดแบ่งทรัพย์มรดกให้แก่ทายาททุกคนตามสิทธิของทายาทที่กฎหมายกำหนดไว้ ดังนั้น การจัดการมรดกยังมิได้เสร็จสิ้นจึงจะนำอายุความ5 ปี ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1733 วรรคสอง มาใช้บังคับไม่ได้ ฟ้องโจทก์ไม่ขาดอายุความ ถาม การได้มาโดยนิติกรรมซึ่งอสังหาริมทรัพย์หรือทรัพย์สิทธิอันเกี่ยวกับอสังหาริมทรัพย์ หากไม่ทำเป็นหนังสือและจดทะเบียนไม่บริบูรณ์ ผู้ที่ได้มาจะฟ้องบังคับให้ทำเป็นหนังสือและจดทะเบียนได้หรือไม่ ตอบ ต้องพิจารณาทรัพย์สินแต่ละประเภทที่ได้มา แต่หลักโดยทั่วไปคือฟ้องบังคับไม่ได้ หากไม่ได้มีข้อตกลงกันไว้ ก็ไม่สามารถฟ้องบังคับให้ไปจดทะเบียนได้ แต่หากเป็นกรณีที่กฎหมายบัญญัติให้สามารถฟ้องบังคับให้ไปจดทะเบียนได้ อย่างนี้ก็สามารถทำได้ เช่น เรื่องภาระจำยอมตามมาตรา 1391 เป็นต้น คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 6208/2545 จำเลยทำสัญญาจะซื้อจะขายที่ดินกับโจทก์ โดยมีข้อตกลงกันในวันกำหนดโอนที่ดินที่จะซื้อจะขายดังกล่าวว่า จำเลยยินยอมที่จะจดทะเบียนภาระจำยอมเพื่อให้โจทก์มีสิทธิในการใช้ถนนเข้า-ออก จากที่ดินของโจทก์ในที่ดินที่เป็นถนนทุกแปลงที่จำเลยมีกรรมสิทธิ์ เป็นสัญญาอย่างหนึ่งซึ่งก่อให้เกิดบุคคลสิทธิขึ้นในอันที่จะเรียกร้องบังคับกันได้ระหว่างโจทก์กับจำเลย แม้โดยสัญญานี้โจทก์จะไม่ได้มาซึ่งทรัพย์สิทธิในทางภาระจำยอมโดยบริบูรณ์ เพราะไม่ได้จดทะเบียนการได้มากับพนักงานเจ้าหน้าที่ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1299 วรรคหนึ่ง แต่บทมาตรานี้ก็หาได้บัญญัติให้เป็นผลไปถึงว่านิติกรรมหรือสัญญานั้นเป็นโมฆะเสียเปล่าไม่สัญญาดังกล่าวจึงยังคงมีผลก่อให้เกิดบุคคลสิทธิในอันที่จะเรียกร้องบังคับกันได้ในระหว่างคู่สัญญาและเมื่อที่ดินของจำเลยต้องตกอยู่ในภาระจำยอม ภาระจำยอมดังกล่าวจะสิ้นไปก็ด้วยเหตุตาม ป.พ.พ. มาตรา 1397 หรือมาตรา 1399 เมื่อภาระจำยอมยังไม่สิ้นไป โจทก์จึงมีสิทธิขอให้บังคับจำเลยจดทะเบียนภาระจำยอมตามข้อตกลงท้ายสัญญาจะซื้อจะขายดังกล่าวได้ คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1565/2543 ปัญหาว่าโจทก์ที่ 4 และที่ 5 ซึ่งขายที่ดินส่วนที่เหลือจากที่ขายให้จำเลย (ซึ่งเป็นสามยทรัพย์) ให้บุคคลอื่นไปแล้วจะมีสิทธิฟ้องจำเลยบังคับเรื่องภาระจำยอมได้หรือไม่ เป็นปัญหาอำนาจฟ้องแม้จำเลยมิได้ให้การต่อสู้ไว้ แต่เป็นปัญหาอันเกี่ยวด้วยความสงบเรียบร้อยของประชาชน ศาลจึงวินิจฉัยให้ เมื่อได้ความว่าโจทก์ที่ 4 และที่ 5 เป็นคู่สัญญากับจำเลยตามหนังสือสัญญาจะซื้อจะขายและบันทึกซึ่งกำหนดให้จำเลยจดทะเบียนภาระจำยอมให้แก่ที่ดินของโจทก์ที่ 4และที่ 5 โจทก์ที่ 4 และที่ 5 จึงมีอำนาจฟ้องจำเลยเพื่อบังคับสิทธิตามสัญญาและบันทึกดังกล่าวได้ จำเลยทำสัญญาจะซื้อที่ดินจากโจทก์ทั้งห้า โดยมีข้อตกลงว่าจะจดทะเบียนภาระจำยอมให้แก่ที่ดินของโจทก์ทั้งห้าในส่วนที่เหลือจากการขาย ต่อมาจำเลยจดทะเบียนรับโอนกรรมสิทธิ์ที่ดินดังกล่าว แต่ยังไม่จดทะเบียนภาระจำยอม แต่ได้ทำหนังสือยืนยันว่าจะจดทะเบียนภาระจำยอมให้โจทก์ทั้งห้าภายหลัง จำเลยมีหน้าที่ต้องปฏิบัติตามที่ดินของจำเลยจึงตกอยู่ในภาระจำยอมของที่ดินโจทก์ทั้งห้า ถาม ป.พ.พ.มาตรา 1299 วรรคสอง สามารถนำมาใช้บังคับกับที่ดินที่มีเพียงสิทธิครอบครอง (น.ส.3ก.) ได้หรือไม่ ตอบ ใช้บังคับได้ แต่ก่อนหน้านี้มีฎีกาที่ 2512/2549 ตัดสินว่าใช้บังคับไม่ได้ แต่ปัจจุบันฎีกานี้ถูกกลับโดยคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 14737/2551 แล้ว คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 14737/2551 โจทก์เป็นผู้มีชื่อถือสิทธิครอบครองที่ดินพิพาท จึงได้รับประโยชน์จากข้อสันนิษฐานตาม ป.พ.พ. มาตรา 1373 ว่าเป็นผู้มีสิทธิครอบครอง แต่ข้อสันนิษฐานดังกล่าวมิใช่เป็นข้อสันนิษฐานเด็ดขาด จำเลยที่ 1 จึงสามารถนำสืบข้อเท็จจริงหักล้างข้อสันนิษฐานดังกล่าวได้ เมื่อข้อเท็จจริงฟังได้ว่า โจทก์ได้สิทธิครอบครองที่ดินพิพาททางทะเบียนเท่านั้น หาได้เข้าครอบครองทำประโยชน์ในที่ดินตามความเป็นจริงไม่ แม้ในหนังสือรับรองการทำประโยชน์ (น.ส.3 ก.) จะมีชื่อ อ. เป็นผู้ถือสิทธิครอบครอง แต่การที่ อ. ขายที่ดินพิพาทให้แก่ ล. และได้มอบการครอบครองให้แก่ ล. ถือเป็นการสละการครอบครองที่ดินพิพาทให้แก่ ล. ตั้งแต่ปี 2530 แล้ว อ. จึงหมดสิทธิครอบครองในที่ดินพิพาทตาม ป.พ.พ. มาตรา 1378 และเมื่อ ล. ขายและมอบการครอบครองที่ดินพิพาทให้แก่จำเลยที่ 1 แล้ว จำเลยที่ 1 เข้าไปไถและถมดินในที่ดินพิพาทตั้งแต่ปี 2536 จึงเป็นการเข้าครอบครองที่ดินพิพาทโดยมีเจตนาที่จะยึดถือเพื่อตน จำเลยที่ 1 จึงมีสิทธิครอบครองที่ดินพิพาทตาม ป.พ.พ. มาตรา 1367 ดังนั้น เมื่อ อ. หมดสิทธิครอบครองที่ดินพิพาทแล้ว จึงไม่มีสิทธิที่จะขายฝากที่ดินดังกล่าวให้แก่โจทก์ แม้การขายฝากระหว่างโจทก์ กับ อ. จะทำเป็นหนังสือและจดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ ก็ไม่ทำให้โจทก์ได้สิทธิครอบครองในที่ดินดังกล่าวแต่อย่างใด ****เน้น**** ถาม จำเลยเช่าตึกแถวและอาคารจากโจทก์ ต่อมาปรากฎว่าที่ดินที่โจทก์ให้จำเลยเช่านั้นเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดิน และนายอำเภอผู้ปกครองดูแลที่สาธารณะฟ้องขับไล่โจทก์ให้รื้อถอนสิ่งปลูกสร้างออกจากที่ดินแต่มิได้อ้างสิทธิในสิ่งปลูกสร้างดังกล่าว เมื่อจำเลยทราบจึงไม่ชำระค่าเช่าแก่โจทก์ โดยอ้างว่าโจทก์ไม่ใช่เจ้าของตึกที่เช่าอีกเพราะตกเป็นของรัฐ ตามหลักส่วนควบ ต่อมาเมื่อสัญญาเช่าครบกำหนด โจทก์ไม่ยอมให้จำเลยอยู่ในที่เช่าต่อไป โจทก์จะฟ้องขับไล่ได้หรือไม่ ตอบ คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 2539/2523 จำเลยทำสัญญาเช่าที่ดินจากโจทก์ปลูกสร้างสะพานและอาคารบนสะพานโดยมีข้อตกลงในสัญญาว่าเมื่อสัญญาเช่าครบกำหนดให้สิ่งปลูกสร้างนั้นตกเป็นของโจทก์ ครบกำหนดสัญญาเช่าเดิมจำเลยได้โอนสิ่งปลูกสร้างให้โจทก์แล้วและเช่าสิ่งปลูกสร้างนั้นต่อมา แม้ภายหลังปรากฏว่าที่ดินที่โจทก์ให้จำเลยเช่านั้นเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดิน และนายอำเภอผู้ปกครองดูแลที่สาธารณะฟ้องขับไล่โจทก์ให้รื้อถอนสิ่งปลูกสร้างออกจากที่ดินแต่ก็มิได้อ้างสิทธิในสิ่งปลูกสร้างด้วยสิ่งปลูกสร้างดังกล่าวหาตกเป็นของรัฐไม่ โจทก์ยังมีสิทธิครอบครองเฉพาะสิ่งปลูกสร้าง จำเลยเช่าสิ่งปลูกสร้างจากโจทก์จึงมีหน้าที่ต้องปฏิบัติตามสัญญาเช่าโดยชำระค่าเช่าให้โจทก์ และครบกำหนดสัญญาเช่าโจทก์ย่อมมีอำนาจฟ้องขับไล่จำเลยออกจากสถานที่เช่าได้ ****เน้น**** ถาม ที่ดินพิพาทเป็นตลาดนัด ผู้ร้องซื้อที่ดินพิพาทได้จากการขายทอดตลาด จนเจ้าพนักงานเคาะไม้ขายให้แก่ผู้ร้อง (แต่ยังไม่ได้จดทะเบียนโอน) แต่จำเลยคัดค้านราคาขาย ระหว่างการพิจารณาคำคัดค้าน ศาลมีคำสั่งให้นำเงินค่าเช่าที่เก็บได้จากผู้ค้าแม่ค้าในตลาดมาวางศาลเป็นเงินถึง 70 ล้านบาท ต่อมาศาลพิพากษาว่าการขายทอดตลาดที่ดินนั้นชอบแล้วคดีถึงที่สุดผู้ร้องจะมาขอรับเงินจำนวน 70 ล้านบาท โดยอ้างว่าเป็นดอกผลโดยนิตินัยได้หรือไม่ ตอบ การที่เจ้าพนักงานเคาะไม้ขายที่ดินพิพาทให้แก่ผู้ร้อง ผู้ร้องเพียงแต่ได้ไปซึ่งสิทธิในทรัพย์สินและถือเป็นบุคคลผู้อยู่ในฐานะอันจะให้จดทะเบียนสิทธิของตนได้อยู่ก่อน ตาม มาตรา 1300 เท่านั้น ผู้ร้องยังไม่อยู่ในฐานะเจ้าของกรรมสิทธิ์ตามมาตรา 1336 จึงไม่มีสิทธิที่จะรับเงินค่าเช่าดังกล่าวซึ่งถือเป็นดอกผลโดยนิตินัยของทรัพย์ เพราะผู้ที่มีสิทธิได้รับดอกผล ต้องเป็นเจ้าของแห่งทรัพย์ ตามมาตรา 1336 เท่านั้น ผู้ร้องซึ่งเป็นเพียงบุคคลผู้อยู่ในฐานะอันจะให้จดทะเบียนสิทธิของตนได้อยู่ก่อน หามีสิทธิเช่นนั้นไม่ คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 4596/2539 ผู้ร้องทั้งสามเป็นผู้ซื้อที่ดินของจำเลยจากการขายทอดตลาดจำเลยยื่นคำร้องให้ยกเลิกการขายทอดตลาดระหว่างพิจารณาคำร้องผู้คัดค้านมีคำสั่งให้สำนักงานบังคับคดีฯจัดเก็บผลประโยชน์ต่างๆในที่ดินดังกล่าวเมื่อศาลฎีกามีคำพิพากษาให้ยกคำร้องของจำเลยผู้ร้องทั้งสามจึงได้ชำระเงินครบถ้วนภายหลังจากนั้นการขายทอดตลาดจึงเสร็จสมบูรณ์ในวันดังกล่าวเมื่อการขายทอดตลาดยังไม่เสร็จสมบูรณ์ในวันที่เจ้าพนักงานบังคับคดีเคาะไม้ขายให้แก่ผู้ร้องทั้งสามกรรมสิทธิ์ในที่ดินยังคงเป็นของจำเลยผู้คัดค้านจึงมีอำนาจเก็บรวบรวมไว้ในกองทรัพย์สินของจำเลยในคดีล้มละลายได้ผู้ร้องทั้งสามไม่มีสิทธิได้รับเงินผลประโยชน์ในที่ดินนั้น ***น่าสนใจ*** ***มาตรา 1300 ไม่ใช่สิทธิของเจ้าของทรัพย์ เพราะเจ้าของทรัพย์สามารถใช้สิทธิตามมาตรา 1336 ได้อยู่แล้ว แต่ตราบใดที่ยังไม่ใช่เจ้าของทรัพย์ เป็นเพียงผู้อยู่ในฐานะอันจะให้จดทะเบียนของตนได้อยู่ก่อน ก็ไม่สามารถใช้สิทธิตามมาตรา 1336 ได้เช่นกัน**** คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 2868/2529 โจทก์กับจำเลยที่1ที่2ทำสัญญาประนีประนอมยอมความกันให้ที่ดินพิพาทตกเป็นกรรมสิทธิ์ของโจทก์และศาลพิพากษาให้คดีเป็นอันเสร็จเด็ดขาดไปตามนั้นดังนี้โจทก์ได้แต่สิทธิตามคำพิพากษาที่จะบังคับให้จดทะเบียนสิทธิได้ก่อนตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา1300หาได้กรรมสิทธิ์ในที่ดินพิพาทตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา1299วรรคสองไม่โจทก์จึงไม่มีสิทธิติดตามเอาคืนโฉนดสำหรับที่ดินดังกล่าวจากจำเลยที่3ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา1336. ถาม นำที่ดินซึ่งเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินมาให้ผู้อื่นเช่า ภายหลังครบสัญญาผู้เช่าไม่ยอมออก ผู้ให้เช่าจะฟ้องขับไล่ได้หรือไม่ ตอบ ไม่ได้ เพราะเป็นการนำที่ดินสาธารณสมบัติของแผ่นดินมาให้ผู้อื่นเช่น ซึ่งเป็นการกระทำที่ไม่มีอำนาจ แม้ในระหว่างราษฎรด้วยกันเอง ผู้ที่จะอ้างการครอบครองขึ้นยันบุคคลอื่นได้ ต้องเฉพาะบุคคลที่กำลังครอบครองอยู่เท่านั้น............แต่หากเป็นการนำทรัพย์สินที่ปลูกอยู่บนที่สาธารณสมบัติของแผ่นดินมาให้ผู้อื่นเช่า อย่างนี้สามารถบังคับตามสัญญาเช่าได้ คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 182/2552 ที่ดินพิพาทอยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติจึงเป็นที่สาธารณสมบัติของแผ่นดินการเข้ายึดถือครอบครองย่อมไม่ชอบด้วยกฎหมาย มีผลให้ผู้ครอบครองไม่อาจยกสิทธิใด ๆ ขึ้นโต้แย้งรัฐได้ แต่ในระหว่างราษฎรด้วยกันผู้ยึดถือครอบครองที่สาธารณสมบัติของแผ่นดินจะหวงกันผู้อื่นได้ก็แต่ขณะที่ตนยังยึดถือครอบครองอยู่เท่านั้น การที่โจทก์ทั้งสองให้จำเลยและ ส.เช่าที่ดินพิพาทจึงเป็นการกระทำที่ไม่มีสิทธิเพราะเท่ากับนำที่ดินของรัฐไปให้บุคคลอื่นเช่าโดยรัฐไม่ยินยอม มีผลเป็นการมอบการยึดถือครอบครองที่ดินพิพาทให้แก่ผู้อื่นแล้ว เมื่อโจทก์ทั้งสองไม่ใช่ผู้ยึดถือครอบครองที่ดินพิพาท จึงไม่มีอำนาจฟ้องขับไล่จำเลยออกจากที่ดินพิพาทได้ คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 10378/2550 โจทก์และจำเลยซื้อขายที่ดินและบ้านพิพาทโดยส่งมอบการครอบครองแก่กัน ซึ่งที่ดินดังกล่าวอยู่บนเกาะล้านอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินตาม ป.พ.พ. มาตรา 1304 ที่ดินและบ้านพิพาทจำเลยยึดถือใช้สอยอยู่ในสถานะเช่นเดียวกับเจ้าของ เมื่อจำเลยขายโอนสิทธิในที่ดินและบ้านพิพาทให้โจทก์โดยทำหนังสือโอนสิทธิและยังได้ทำหนังสือสัญญาเช่าบ้านพิพาทกับโจทก์ จึงเป็นการยอมรับสิทธิความเป็นเจ้าของที่ดินและบ้านพิพาทของโจทก์ ซึ่งหลังจากนั้นจำเลยได้อยู่ในที่ดินและบ้านพิพาทโดยอาศัยสิทธิของโจทก์ตามสัญญาเช่า จำเลยจึงจะอ้างว่าโจทก์ไม่ใช่เจ้าของที่ดินและบ้านพิพาทและไม่มีอำนาจฟ้องหาได้ไม่ ดังนั้น เมื่อครบกำหนดระยะเวลาเช่าตามข้อตกลงในสัญญา และโจทก์บอกกล่าวให้จำเลยออกไปแล้ว จำเลยเพิกเฉย โจทก์จึงมีอำนาจฟ้องและเรียกค่าเสียหายจากจำเลยได้ ถาม ซื้อที่ดิน น.ส. 3 ก ขณะอยู่ในระยะเวลาห้ามโอน สัญญาซื้อขายตกเป็นโมฆะ แต่หากผู้ซื้อยังคงครอบครองที่ดินต่อมา จนพ้นระยะเวลาห้ามโอน จะถือว่าผู้ซื้อครอบครองเพื่อตนอันจะถือว่าผู้ซื้อได้ไปซึ่งสิทธิครอบครองเมื่อพ้นกำหนดระยะเวลาห้ามโอนหรือไม่ ตอบ แต่เดิมแนวคำพิพากษาศาลฎีกา ถือว่าผู้ซื้อครอบครองแทนเจ้าของเดิมซึ่งเป็นผู้ขาย ไม่ถือว่าครอบครองเพื่อตน แม้จะพ้นกำหนดระยะเวลาห้ามโอนแล้วก็ตาม แต่ปัจจุบัน มี คำพิพากษาฎีกาที่ 12473/2553 (ประชุมใหญ่) กลับหลักแล้ว และต้องรับฟังเป็นยุติว่า เป็นการครอบครองเพื่อตน คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 12473/2553(ประชุมใหญ่) การที่จำเลยที่ 1 ขายที่ดินให้แก่ ป. และมอบการครอบครองที่ดินพิพาทให้โดยมิได้กลับเข้าไปยุ่งเกี่ยวกับที่ดินอีก แสดงว่าจำเลยที่ 1 สละเจตนาครอบครองไม่ยึดถือที่ดินพิพาทอีกต่อไปตาม ป.พ.พ. มาตรา 1377 วรรคหนึ่ง แล้ว แม้ ป.จะได้ซื้อที่ดินและยึดถือทำประโยชน์เพื่อตนในระยะเวลาห้ามโอน ป. ไม่ได้สิทธิครอบครองเนื่องจากถูกจำกัดสิทธิโดยบทบัญญัติแห่ง ป. ที่ดิน มาตรา 58 ทวิแต่เมื่อ ป. และโจทก์ซึ่งอยู่กินฉันสามีภริยาได้ร่วมกันครอบครองที่ดินตลอดมาจนเลยเวลาห้ามโอนแล้ว ก็ยังครอบครองที่ดินอยู่ จึงถือได้ว่า ป. และโจทก์ย่อมได้สิทธิครอบครองตาม ป.พ.พ. มาตรา 1367 นับแต่วันพ้นกำหนดระยะเวลาห้ามโอน จำเลยที่ 1 จึงไม่มีสิทธิครอบครองในที่ดินพิพาทและไม่อาจนำที่ดินพิพาทไปแบ่งแยกโอนให้แก่จำเลยที่ 2 ถึงที่ 9 ได้ จำเลยที่ 2 ถึงที่ 10 จึงไม่มีสิทธิเข้าไปในที่ดินของโจทก์และจำเลยที่ 9 ไม่อาจนำที่ดินพิพาทบางส่วนไปจดทะเบียนจำนอง สัญญาซื้อขายที่ดินพิพาทตกเป็นโมฆะเพราะต้องห้ามตามกฎหมายที่มิให้โอนที่ดินพิพาท การที่ ป. ได้สิทธิครอบครองในที่ดินเป็นการได้ตามผลของกฎหมายจึงหาอาจเรียกให้จำเลยที่ 1 จดทะเบียนโอนที่ดินพิพาทให้แก่ ป. ได้ไม่ ถาม การยึดที่ดินออกขายทอดตลาดไม่ชอบด้วยกฎหมาย ผู้ที่ซื้อทรัพย์โดยสุจริตจากการขายทอดตลาดดังกล่าว ได้รับความคุ้มครองตาม ป.พ.พ.มาตรา 1330 หรือไม่ ตอบ ไม่ได้รับความคุ้มครอง คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 51/2546 ขณะที่โจทก์ซึ่งเป็นเจ้าหนี้ตามคำพิพากษานำยึดที่ดินพิพาท จำเลยที่ 1ลูกหนี้ตามคำพิพากษานำ น.ส. 3 ก. สำหรับที่ดินพิพาทไปขอออกโฉนดและจดทะเบียนโอนกรรมสิทธิ์ให้แก่บุคคลอื่นไปแล้วที่ดินพิพาทจึงไม่ใช่ทรัพย์สินของจำเลยที่ 1 ที่จะถูกบังคับคดี การยึดและการขายทอดตลาดที่ดินพิพาทจึงไม่ชอบแม้โจทก์จะเป็นผู้ประมูลซื้อที่ดินพิพาทได้โดยสุจริต ก็ไม่มีผลผูกพันที่ดินพิพาทซึ่งตกเป็นกรรมสิทธิ์ของผู้อื่นไปก่อนแล้ว ศาลย่อมมีอำนาจเพิกถอนการขายทอดตลาดที่ดินพิพาทดังกล่าวได้โดยไม่จำต้องเรียกโจทก์ซึ่งเป็นผู้ประมูลซื้อที่ดินพิพาทได้มาสอบถามเสียก่อน ส่วนโจทก์จะได้รับความเสียหายอย่างไรก็สามารถไปฟ้องร้องว่ากล่าวกันเป็นอีกเรื่องต่างหากได้ ถาม ผู้ที่ซื้อทรัพย์ต่อจากผู้ที่ซื้อทรัพย์โดยสุจริตจากการขายทอดตลาด จะได้รับความคุ้มครองตามมาตรา 1330 หรือไม่ ตอบ ได้รับความคุ้มครอง เพราะถือเป็นผู้สืบสิทธิของผู้ซื้อโดยสุจริตคนแรก แม้ผู้ซื้อต่อมานั้นจะไม่สุจริตก็ตาม ( ฎ.13846/2553 ) ....หาไม่เจอ ครับ ***น่าสนใจมาก**** คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 3740-3741/2542 การเอาทรัพย์สินมาลงหุ้นของโจทก์และจำเลยทั้งสองนั้นมิได้เอาทรัพย์สินมาเป็นกรรมสิทธิ์ของห้างหุ้นส่วน เป็นแต่เพียงเอามาให้ใช้ในกิจการของห้างหุ้นส่วน จำเลยทั้งสองและโจทก์จึงเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์รวมในที่ดินพร้อมสิ่งปลูกสร้างพิพาทตาม ป.พ.พ. มาตรา1361 วรรคหนึ่ง ที่แต่ละคนสามารถจำหน่ายส่วนของตนหรือจำนองหรือก่อให้เกิดภาระติดพันก็ได้ ฉะนั้นการที่จำเลยทั้งสองจำหน่ายกรรมสิทธิ์ในที่ดินและสิ่งปลูกสร้างโดยจำหน่ายเฉพาะส่วนของตนจึงเป็นการใช้สิทธิตามกฎหมายไม่เป็นการละเมิดต่อโจทก์ ทั้งไม่อาจถือได้ว่าเป็นการชักนำบุคคลอื่นเข้ามาเป็นหุ้นส่วนโดยไม่ได้รับความยินยอมจากโจทก์ผู้เป็นหุ้นส่วนด้วยกัน เพราะการเป็นหุ้นส่วนต้องเกิดขึ้นโดยความตกลงระหว่างผู้เป็นหุ้นส่วนด้วย เมื่อโจทก์ยังมิได้ตกลงให้ผู้รับโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดินและสิ่งปลูกสร้างเฉพาะส่วนของจำเลยทั้งสองเข้ามาเป็นหุ้นส่วน ผู้รับโอนก็หากลายเป็นหุ้นส่วนไม่ การกระทำของจำเลยทั้งสองจึงไม่เป็นการผิดสัญญาหุ้นส่วน ถาม เจ้าของกรรมสิทธิ์รวม ทำสัญญาขายที่ดินโดยระบุจำนวนเนื้อที่ และระบุทิศทางของที่ที่จะขาย จะถือเป็นการขายเฉพาะส่วนที่เจ้าของรวมคนหนึ่งสามารถทำได้ตามมาตรา 1361 วรรคหนึงหรือไม่ ตอบ การที่เจ้าของรวมขายที่ดินโดยระบุจำนวนเนื้อที่และทิศทางที่จะขาย ถือเป็นการก่อให้เกิดภาระผูกพันแก่ตัวทรัพย์ที่เป็นกรรมสิทธิ์รวม จึงถือเป็นการจำหน่ายตัวทรัพย์ หาใช่จำหน่ายเฉพาะส่วนของตนไม่ ดังนั้นเมื่อไม่ได้รับความยินยอมจากเจ้าของรวมหมดทุกคน การขายจึงไม่บริบูรณ์และไม่ผูกพันเจ้าของรวมคนอื่น ตามมาตรา 1361 วรรคสอง คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 5492/2548 ที่ดินมีโฉนดซึ่ง ด. มีชื่อถือกรรมสิทธิ์ร่วมกับ ล. บิดาจำเลยทั้งสอง เมื่อที่ดินดังกล่าวมิได้มีการแบ่งแยกการครอบครองเป็นส่วนสัดว่าส่วนของใครอยู่ตอนไหนและมีเนื้อที่เท่าใด ด. และ ล. ผู้มีชื่อในโฉนดซึ่งถือกรรมสิทธิ์ร่วมกันจึงยังเป็นเจ้าของรวมอยู่ตามส่วนที่ตนถือกรรมสิทธิ์ การที่โจทก์ ทำสัญญาจะซื้อขายที่ดินกับ ด. โดยระบุ เนื้อที่ 6 ไร่ 1 งาน 52 ตารางวา ซึ่งอยู่ทางด้านทิศเหนือของที่ดินดังกล่าว จึงเป็นการซื้อขายตัวทรัพย์ซึ่งมิใช่เป็นการขายกรรมสิทธิ์เฉพาะส่วนของ ด. จะกระทำได้ก็แต่ความยินยอมแห่งเจ้าของรวมทุกคน การที่ ด. เอาตัวทรัพย์มาทำสัญญาจะขายแก่โจทก์ โดย ล. เจ้าของรวมมิได้ยินยอมด้วย จึงไม่มีผลผูกพัน ล. เมื่อจำเลยทั้งสองเป็นผู้รับโอนมรดกจาก ล. จึงถือว่าโจทก์ และจำเลยทั้งสองเป็นผู้ครอบครองที่ดินพิพาทร่วมกันทุกส่วนและมีส่วนในที่ดินพิพาททั้งแปลงเท่ากัน โจทก์จึงฟ้องขอให้แบ่งแยกที่ดินโดยให้โจทก์ได้ที่ดินทางด้านทิศเหนือและจำเลยทั้งสองได้ที่ดินด้านทิศใต้หาได้ไม่ โดย นายกฤต 21 |
