|
ฎีกาวาไรตี้ : ฟ้องซ้ำครั้งที่ 6 มาตรา 148 ตาม ป.วิ.พ. ในครั้งนี้ฎีกาวาไรตี้ก็ได้อธิบายมาจนถึงหลักเกณฑ์ข้อสุดท้ายแล้วนะคะ โดยเป็นหลักเกณฑ์ข้อที่ 6 กับข้อยกเว้นที่ไม่เป็นฟ้องซ้ำ มาตรา 148 คดีที่ได้มีคำพิพากษาหรือคำสั่งถึงที่สุดแล้วห้ามมิให้ คู่ความเดียวกันรื้อร้องฟ้องกันอีก ในประเด็นที่ได้วินิจฉัยโดยอาศัย เหตุอย่างเดียวกันเว้นแต่ในกรณีต่อไปนี้ (1) เมื่อเป็นกระบวนพิจารณาชั้นบังคับคดีตามคำพิพากษาหรือ คำสั่งของศาล (2) เมื่อคำพิพากษา หรือคำสั่งได้กำหนดวิธีการชั่วคราวให้อยู่ ภายในบังคับที่จะแก้ไขเปลี่ยนแปลงหรือยกเลิกเสียได้ตามพฤติการณ์ (3) เมื่อคำพิพากษาหรือคำสั่งนั้นให้ยกคำฟ้องเสียโดยไม่ตัดสิทธิ โจทก์ที่จะนำคำฟ้องมายื่นใหม่ ในศาลเดียวกันหรือในศาลอื่น ภายใต้บังคับแห่งบทบัญญัติของกฎหมายว่าด้วยอายุความ เมื่อพิจารณาตามบทบัญญัติดังกล่าว แบ่งหลักเกณฑ์ของฟ้องซ้ำได้เป็นดังนี้ 1.ฟ้องซ้ำต้องเป็นคู่ความทั้งสองคดีเป็นคนเดียวกันจึงจะต้องห้าม 2.ได้นำคดีมาฟ้องร้องกันใหม่ในประเด็นเดียวกัน ได้อาศัยเหตุอย่างเดียวกันกับคดีก่อน 3.คดีก่อนศาลได้มีคำวินิจฉัยในประเด็นนั้นแล้ว 4.คดีก่อนถึงที่สุดแล้ว 5.คู่ความยื่นฟ้องคดีหลัง ภายหลังจากที่คดีก่อนถึงที่สุดแล้ว 6.ยกเว้นที่ไม่เป็นฟ้องซ้ำ หลักเกณฑ์ข้อที่ 6 ที่ไม่เป็นฟ้องซ้ำ กรณีต่อไปนี้ไม่ถือว่าเป็นฟ้องซ้ำ 1.เป็นกระบวนการพิจารณาชั้นบังคับคดีตามคำพิพากษาหรือคำสั่งศาล เป็นกระบวนการพิจารณาชั้นบังคับคดี เป็นกรณีที่คดีถึงที่สุดแล้ว ภายหลังจากนั้นมีการดำเนินกระบวนพิจารณาในชั้นบังคับคดีโดยคู่ความคนเดียวกันอีก ซึ่งต้องกระทำต่อศาลชั้นต้นที่มีอำนาจบังคับคดี แม้การดำเนินกระบวนพิจารณาในคดีเดิมบางกรณีอาจถือว่าเป็นการฟ้องคดีซึ่งเป็นเรื่องของสาขาคดี ก็ไม่ถือว่าเป็นฟ้องซ้ำตามที่บัญญัติไว้เป็นข้อยกเว้นดังกล่าว ตัวอย่างที่ไม่ถือว่าเป็นฟ้องซ้ำ - กรณีบังคับคดีไม่พอชำระหนี้ เจ้าหนี้ตามคำพิพากษาขอบังคับเอากับทรัพย์สินอื่นของลูกหนี้อีก - กรณีโต้แย้งว่าการบังคับคดีตามคำพิพากษานั้นไม่ชอบด้วยกฎหมาย แต่ถ้าการดำเนินกระบวนพิจารณาในส่วนของสาขาคดีนั้นได้มีคำพิพากษาหรือคำสั่งและคดีถึงที่สุดในชั้นนี้แล้ว ย่อมจะดำเนินกระบวนพิจารณาในส่วนของสาขาคดีอีกไม่ได้ ถือว่าเป็นฟ้องซ้ำ และไม่เข้าข้อยกเว้นตามมาตรา 148(1) ฎีกาที่ 5286/2531 คดีก่อนจำเลยฟ้องขับไล่ ย. กับบริวารออกจากที่พิพาท ศาลพิพากษาให้จำเลยชนะคดีแล้ว จำเลยขอให้ศาลบังคับคดีแก่โจทก์ อ้างว่าเป็นบริวารของ ย. และปลูกบ้านในที่พิพาท โจทก์ต่อสู้ว่าโจทก์ปลูกบ้านอยู่ในที่ชายทะเลนอกที่พิพาท โจทก์จำเลยย่อมอยู่ในฐานะเป็นคู่ความ ศาลไต่สวนแล้วมีคำสั่งให้โจทก์ขนย้ายออกไปจากที่พิพาท คดีถึงที่สุด โจทก์ฟ้องตั้งรูปคดีเช่นเดิมว่าที่ดินที่ปลูกสร้างบ้านเป็นที่ชายทะเลอยู่นอกเขตโฉนดของจำเลย ขอให้เพิกถอนคำพิพากษาตลอดจนกระบวนพิจารณาในชั้นบังคับคดีของศาลในคดีก่อน เห็นได้ว่าคดีก่อนและคดีนี้โจทก์จำเลยเป็นคู่ความเดียวกันและมีประเด็นที่จะต้องพิจารณาเกี่ยวกับเรื่องกรรมสิทธิ์ที่พิพาทเช่นเดียวกัน จึงเป็นฟ้องซ้ำต้องห้ามตาม ป.วิ.พ. มาตรา 148 และกรณีไม่ต้องด้วยมาตรา 148 (1) ซึ่งต้องเป็นกระบวนพิจารณาชั้นบังคับคดีมิได้มีคำพิพากษาหรือคำสั่งถึงที่สุด 2.คำพิพากษาหรือคำสั่งกำหนดวิธีการชั่วคราว ให้อยู่ในบังคับที่จะแก้ไขเปลี่ยนแปลงหรือยกเลิกได้ตามพฤติการณ์ เป็นกรณีที่ศาลพิพากษาหรือมีคำสั่งโดยกำหนดวิธีการชั่วคราวไว้ ต่อมาปรากฏว่ามีพฤติการณ์อื่นที่เปลี่ยนแปลงไป ย่อมยื่นฟ้องขอให้ศาลนั้นพิพากษาเปลี่ยนแปลงวิธีการชั่วคราวนั้นใหม่ให้เหมาะสมหรือยกเลิกก็ได้ เช่น ค่าอุปการะเลี้ยงดู 3.ศาลพิพากษาหรือมีคำสั่งให้ยกคำฟ้องโดยไม่ตัดสิทธิที่โจทก์จะนำคำฟ้องมายื่นใหม่ภายในอายุความ เป็นกรณีที่ศาลพิพากษาหรือมีคำสั่งให้ยกฟ้อง และศาลได้มีคำสั่งไว้ด้วยว่าไม่ติดสิทธิที่โจทก์จะนำคำฟ้องมายื่นใหม่ ซึ่งเป็นดุลพินิจของศาล แม้จะมีการสืบพยานไปแล้วก็ตาม (ฎีกาที่ 730/2536) การที่ศาลมีคำสั่งดังกล่าวไม่ถือว่าเป็นการพิพากษาเกินคำขอ เพราะเป็นเรื่องที่มีกฎหมายให้อำนาจไว้ (ฎีกาที่ 1279/2503) เมื่อศาลได้มีคำสั่งดังกล่าวแล้ว โจทก์นำคำฟ้องมายื่นฟ้องที่ศาลเดิมหรือศาลอื่นก็ไม่เป็นฟ้องซ้ำ และไม่ถือว่าเป็นการขยายระยะเวลาตามมาตรา 23 (ฎีกาที่ 7208/2545) แต่อย่างไรก็ตามการยื่นคำฟ้องภายในอายุความ โจทก์ต้องยื่นฟ้องภายในอายุความ ซึ่งต้องนับตามอายุความเดิม ไม่ใช่อายุความหนี้ตามคำพิพากษาซึ่งมีกำหนด 10 ปี ตาม ป.พ.พ. มาตรา 193/31 แต่คำว่าอายุความดังกล่าวนี้ไม่ใช่ตามมาตรา 1375 ป.วิ.พ. ซึ่งไม่ใช่อายุความ (ฎีกาที่ 1026/2512 ประชุมใหญ่) เมื่อมีสิทธินำคำฟ้องมายื่นใหม่ตามคำสั่งศาลแล้ว โจทก์ย่อมมีอำนาจฟ้องบุคคลอื่นเข้ามาเป็นจำเลยร่วมได้อีกตามมาตรา 59 (ฎีกาที่ 7208/2545) ข้อสังเกต การที่ศาลมิได้พิพากษายกฟ้องโดยพิพากษาให้๗ทก์ตามคำขอทั้งหมดหรือแต่บางส่วนแล้ว ศาลจะไม่มีอำนาจสั่งว่าไม่ติดสิทธิโจทก์ที่นำคำฟ้องมาใหม่อีก กรณีศาลพิพากษายกฟ้องโดยไม่ตัดสิทธิที่จะฟ้องใหม่ภายในอายุความ - ได้แก่ ศาลยกฟ้องเพราะผู้ร้องจัดการมรดกยังไม่สามารถจะแบ่งทรัพย์กันๆได้ในชั้นนี้ ศาลชอบที่จะอนุญาตไว้ในคำพิพากษาหรือคำสั่งเดิมว่าไม่ตัดสิทธิที่จะนำคดีมาฟ้องใหม่ - การกำหนดระยะเวลาให้โจทก์นำคดีมายื่นฟ้องใหม่ ตาม ม.148(3) มิใช่การย่นหรือขยายระยะเวลา - การพิพากษาให้นำคดีมาฟ้องใหม่ได้ตาม ม.148(3)นี้ ไม่ถือเป็นการพิพากษาเกินคำขอ ฏีกาที่ 124/2546 คดีเดิมมีการฟ้องร้องกันและศาลได้มีคำพิพากษาตามยอมและคดีถึงที่สุดแล้ว ซึ่งการทำสัญญาประนีประนอมยอมความและศาลได้มีคำพิพากษาก็ถือว่าได้มีคำวินิจฉัยในประเด็นแล้ว เมื่อนำคดีมาฟ้องใหม่อีก จึงเป็นฟ้องซ้ำ แต่เนื่องจากคดีนี้ปรากฏว่าไม่สามารถปฏิบัติตามคำพิพากษาตามยอมได้ ดังนั้นคำพิพากษาตามยอมในคดีเดิมจึงตกไป เท่ากับยังมิได้มีคำพิพากษาถึงที่สุดในประเด็นที่ได้วินิจฉัยโดยอาศัยเหตุอย่างเดียวกัน คดีหลังจึงไม่เป็นฟ้องซ้ำ ฏีกาที่ 456/2545,1584/2545,457/2545 ความเสียหายที่โจทก์นำมาฟ้องเป็นคดีหลังนี้เป็นค่าเสียหายที่เกิดขึ้นภายหลังจากศาลมีคำพิพากษาในคดีก่อนแล้ว คำขอบังคับจำเลยทั้งสองตามฟ้องของโจทก์คดีนี้จึงต่างกับคำขอให้บังคับจำเลยทั้งสองของโจทก์ในคดีก่อน และมิใช่ประเด็นที่ศาลในคดีก่อนวินิจฉัยชี้ขาดแล้วโดยอาศัยเหตุอย่างเดียวกัน ดังนั้นฟ้องโจทก์ในคดีที่สองจึงไม่เป็นฟ้องซ้ำกับคดีแรก ฏีกาที่1939/2545,2658/2545 คดีแรกศาลได้มีคำวินิจฉัยแล้วว่ารถยนต์คันพิพาทเป็นของผู้ร้องสอด ดังนั้นผลของคำพิพากษาคดีก่อนย่อมผูกพันจำเลยทั้งสองมิให้โต้เถียงกรรมสิทธิ์ในรถยนต์จึงไม่มีสิทธิจะยึดรถยนต์ไว้ คดีหลังที่โจทก์นำมาฟ้องบังคับให้คืนรถยนต์เป็นการฟ้องเพื่อขอให้บังคับตามสิทธิของตนเอง ซึ่งเกิดจากคำพิพากษาคดีก่อน คดีหลังจึงไม่เป็นฟ้องซ้ำ Som – o น.บ.,น.ม. |
